Wycena przedsiębiorstw oznacza proces szacowania wartości kapitału własnego. W założeniu ma pokazać realną wartość jaką posiada dany podmiot prawny. W związku z tym jest wskazanym elementem zarządzania każdą instytucją prywatną, który wspomaga w podejmowaniu racjonalnych, kluczowych oraz przyszłościowych decyzji. Najczęściej wycenę wykorzystuje się podczas procesu sprzedaży firmy, ale nie jest to jedyny powód dla którego korzysta się z tej opcji.
Kto dokonuje wycen przedsiębiorstw?
Wycena przedsiębiorstw w Polsce nie jest prawnie uregulowana. Oznacza to, że rynek jest regulatorem, a wszystkie praktyki ustala on sam. Przeważnie dla celów wewnętrznych organizacji określenie wartości materialnej danej firmy dokonuje sam właściciel. Nie powstaje wtedy odrębny dokument, a pomiar, który dokonał jest tylko i wyłącznie szacunkowy. W przypadku kiedy chcemy wykonać wycenę w sposób rzetelny i jak najbardziej dokładny, potrzebna jest pomoc specjalistów, którzy posiadają odpowiednią wiedzę z zakresu finansów, rachunkowości oraz doświadczenie w tym segmencie. Do tej pory nie wprowadzono regulacji prawnych (jak jest to w przypadku rzeczoznawcy majątkowego oraz biegłego rewidenta), a zatem osoba, która zajmuje się określeniem wartości podmiotu gospodarczego, nie jest zobowiązana prawnie do posiadania odpowiednich kompetencji. Pomimo tego zaleca się nawiązywać współprace z osobami posiadającymi odpowiednie kwalifikacje. W szczególności, że Polska Federacja Stowarzyszeń Rzeczoznawców Majątkowych organizuje liczne szkolenia z zakresu wycen przedsiębiorstw.
Profesjonalną wyceną przedsiębiorstwa, udziałów lub akcji zajmują się m.in. eksperci CMT Advisory https://cmt-advisory.pl/co-robimy/wyceny-i-opinie/wycena-przedsiebiorstwa-udzialow-lub-akcji/
Na jakie potrzeby stosuje się wycenę przedsiębiorstw?
Wycenę przedsiębiorstwa głównie stosuje się na potrzeby transakcji sprzedaży. Zanim przygotuje się ofertę sprzedażową i przedstawi ją potencjalnym nabywcom niezbędne jest oszacowanie waloru firmy. Związane to jest z faktem, iż właściciel mógłby zawyżać jej wartość realną. Dodatkowo inwestorzy chcą poznać cenę za jaką ewentualnie zakupią pakiet udziałów. Również w niektórych sytuacjach wymaga tego prawo – w przypadku podziału spółek, prywatyzacji lub fuzji. Oprócz przytoczonych powyżej przykładów, poznanie wartości podmiotu gospodarczego jest potrzebne dla:
- Zmiany formy prawnej,
- Darowizny,
- Restrukturyzacji
Metody wykorzystywane podczas wyceny przedsiębiorstwa
Dobór odpowiedniej metody zależy od doradcy, który opiera swoją decyzję na analizie rynku. Zanim rozpocznie wyceniać przedsiębiorstwo powinien poznać specyfikację danej firmy oraz określić cel. W literaturze wyróżnia się wiele metod ze względu na mnogość różniących się od siebie sytuacji. Natomiast najczęściej są spotykane następujące grupy:
- Majątkowe metody – w oparciu o ich majątek,
- Dochodowe metody – na podstawie przyszłych przepływów środków pieniężnych wygenerowanych przez przedsiębiorstwo,
- Metody rynkowe (porównawcze) – porównywanie wycenianego przedsiębiorstwa do porównywalnych podmiotów gospodarczych.
W życiu każdego przedsiębiorstwa nadchodzi moment, w którym należy sporządzić wycenę spółki. W interesie właściciela powinno być jak najdokładniejsze oszacowanie wartości spółki, ponieważ przewartościowanie bądź niedowartościowanie firmy w procesie sprzedaży, fuzji, restrukturyzacji lub zmiany formy prawnej może mieć znacząco negatywne skutki.
Poruszona problematyka szeroko opisana jest w licznych publikacjach naukowych np. w opracowaniu Michała Grudzińskiego pt. „Wybrane problemy związane z wyceną przedsiębiorstw w Polsce”.